Bị thiêu sống – Souad

Nhắc đến Trung đông ai cũng đều biết về những mỏ dầu khổng lồ của vùng đất béo bở ấy, cũng như những khoản tiền thu được từ nguồn vàng đen đó. Ta sẽ nghĩ về những thành phố sầm uất với sự hiện đại về mọi mặt nhưng sự thật lại không phải như thế, vẫn có sự nghèo đói, những hủ tục cổ của nền tôn giáo đầy những quy tắc khắc khe. Tác phẩm “Bị thiêu sống” của Souad đã “tường thuật trực tiếp” lại cho ta nỗi kinh hoàng của người phụ nữ sống trong xã hội dầy rẩy bất công ấy.

Tác phẩm này có lối viết rất độc đáo, giống như là văn nói hơn là văn viết nhưng điều đó hoàn toàn dễ hiểu vì người phụ nữ kể lại câu chuyện trong tác phẩm này là một người hề biết viết cũng như chưa từng đi học. Đó cũng chính là tác giả Souad. Hẳn nghĩ rằng gia đình của tác giả rất nghèo khó, nhưng khi đọc lại những ký ức của Souad trong tác phẩm đó là người phụ nữ được sinh ra trong một gia đình thuộc tầng lớp trung lưu. Tuy vậy, bên trong gia đình ấy vẫn chứa đựng những hủ tục xa xưa, kìm hãm những mong muốn tốt đẹp của người phụ nữ. Không chỉ riêng một mình gia đình Souad mà “còn rất nhiều gia đình khác trong làng này cũng thế, cả ngôi làng kế cận cũng như thế”. Người phụ nữ ở xứ sở dầu mỏ này nói chung, hay những người phụ nữ như Souad sống trong ngôi làng nhỏ bé gần bờ sông Jordan nói riêng đều phải chịu đựng những nỗi đau về thể xác cũng như tinh thần mỗi ngày do những ý niệm phong kiến vẫn còn trong tư tưởng con người nơi đây. Cụ thể là người phụ nữ được xét vị thế thua cả súc vật vì “con cừu có thể cho ta lông cừu để đem bán, con dê có thể cho ta sữa nóng để uống hay làm ra pho mai để bán lấy tiền”; hay nhiệm vụ của người phụ nữ là phải phục vụ đàn ông bất kể đúng hay sai, nếu không làm theo sẽ bị coi là có ý phản bội sẽ bị đánh đập chửi bới. Ngoài việc phê phán những bất công ấy, “Bị thiêu sống” còn nêu ra một thực trạng kinh dị nơi vùng đất của các gia đình “không thích bị làm ô danh” đó là hành động “tội ác bảo toàn danh dự”, án tử bất ngờ cho bất kì người phụ nữ nào làm ô danh gia đình, mà chính tác giả Souad đã phải lãnh án. Bà đã chết nơi quê hương để rồi sống lại lần nữa nơi đất khách quê người để kể lên án xã hội tàn bạo bà đã từng sống.

Toàn bộ câu chuyện trong “Bị thiêu sống” là những mảnh ký ức trong Souad về những ngày sống ở quê hương nơi dù có những điều xấu xa nhưng bên cạnh vẫn có những điều tốt đẹp tồn tại nơi ấy, khiến đôi lúc tác giả nhớ lại vẫn cảm thấy xúc động. Trong đó cũng là những suy tư của tác giả về vùng đất mới, những người bạn mới, gia đình mới, nơi đã cho bà cơ hội thứ hai để sống. Mặc dù đã được “sống lại nhờ điều kỳ diệu” và sống trong cuộc sống tốt đẹp hơn nhưng những ký ức kinh hoàng vẫn ám ảnh Souad, đó là nỗi đau nặng nề về mặt tinh thần mà bà phải chịu đựng. Để khi viết lên tác phẩm, bả đã phản ánh được chân thật một thực tế xã hội nơi bà đã từng sống.

“Bị thiêu sống” là một áng văn phê phán xã hội đầy những hủ tục khiến nhiều người phụ nữ phải chết oan ức được tác giả Souad kể lại, chính bà cũng là một nạn nhân của “tộc ác bảo toàn danh dự” đã chết và sống lại lần nữa để phanh trần sự thật kinh hoàng ấy cho cả thế giới.

(Nguyễn Trí Hải)

www.iBookStop.vn